مطالعات HAZID چیست
مطالعات HAZID روش سیستماتیکی است که در آن با استفاده از کلمات کلیدی و دسته بندی شده، خطرات جامع و عمومی سازمان شناسایی میشود. ایده این روش در پی موفقیت انجام مطالعات شناسایی خطر به روش HAZOP در صنایع فرآیندی شکل گرفت تا با ساختاری مشابه همه خطرات غیرفرآیندی سازمان نیز به صورت جامع و سیستماتیک شناسایی شود. روش HAZID از تلفیق مفاهیم و ساختار متد HAZOP و چند روش دیگر، ابداع شده است. استفاده از این روش به سبب سهولت کاربرد و قابلیت بالای شناسایی خطرات عمومی همه سازمانها و در همه فازهای پروژه ها کاربردی است. این روش در ابتدا مورد تایید وزارت نفت ایران قرار گرفت و به همین دلیل صنایع نفت، گاز و پتروشیمی در اجرای آن پیشرو بوده اند اما هم اکنون سایر صنایع مختلف تولیدی و خدماتی نیز از این روش به دلیل سهولت انجام و نتایج کاربردی استقبال گسترده ای مینمایند. روش HAZID به طور هم زمان قابلیت تمرکز بر موضوع‌های بهداشت، ایمنی و محیط زیست را دارد، لذا این روش الزامات شناسایی خطر را در سیستم های HSE-MS، OHSAS 18000 و ISO 14000 و IMS پوشش میدهد.
پاسخ به چالش های مدیریت ریسک
تا کنون بیش از دهها روش شناسایی خطر ابداع شده است که هر یک در شرایط مشخصی در سازمانهای مختلف کاربرد دارد. روش HAZID نیز در پاسخ به نیازهای سازمانهایی طراحی شده است که با چالشهای زیر رو به رو هستند:
- سازمان هایی که در مرحله طراحی قرار دارند و نیاز دارند تا پیش از صرف زمان و هزینه های زائد، کفایت تجهیزات و اقدامات ایمنی، بهداشتی و زیست محیطی در برابر خطرات احتمالی سنجیده شود.
- سازمان هایی که در مرحله اجرا و بهره برداری هستند اما خطرات متعدد با ریسکهای متفاوتی در آنها به وقوع میپیوندد.
- سازمان هایی که به منظور توسعه و بهبود فعالیتهای خود در نظر دارند با استفاده از یک روش جامع شناسایی خطر به منظور کسب گواهینامه های مدیریتی OHSAS18000و IMS وHSE-MS الزامات مربوط به شناسایی خطر و ارزیابی ریسک را اجرا کنند.
- سازمانهایی که خطرات با ریسک بالای خود را با استفاده از روش های اختصاصی مانند FTA، HAZOP شناسایی و ارزیابی کرده اند اما خطرات عمومی و سیستمهای ایمنی موجود تاکنون ارزیابی نشده است.
